II - QUÁ TRÌNH THÀNH LẬP VÀ PHÁT TRIỂN
Vào khoảng cuối thế kỷ XIX, đời vua Tự Đức. Vì kế sinh nhai, nhiều người đã cùng nhau tới đây khai hoang mảnh đất bồi mầu mỡ, trong đó cụ Thủ Niên và con trai Nguyễn Thắng (xứ Bác Trạch), Nguyễn Giữa (họ Nam Trại), Phạm Chế (xứ Bác Trạch), Ngô Độ (xứ Bác Trạch) đã đặt nền móng cho họ giáo.
Năm 1909, Đức cha Phêrô Trung - Giám mục Giáo phận Trung – ban Sắc thành lập họ giáo Nam Trạch, thuộc giáo xứ Bác Trạch, nhận lễ Truyền Tin cho Đức Maria làm quan thầy. Khi đó, số giáo dân có khoảng 160.
Năm 1915, họ giáo xây dựng ngôi thánh đường với chiều dài 40m, rộng 13m, diện tích 520m2.
Nhà thờ đã bị cơn bão gây ảnh hưởng nặng nề ( 24.6.1917). Đến năm 1935, cha Giuse Phạm Kim Bảng cùng với cha Tràng Nam kêu gọi giáo dân góp công góp sức để xây dựng lại nhà thờ. Ngôi nhà thờ đã được khánh thành vào năm 1938.
Ngày 21.01.2009, Đức cha Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Sang - Giám mục giáo phận thái Bình - đã ban Sắc nâng Nam Trạch lên hàng giáo xứ, với tên gọi là giáo xứ Vinh Sơn - Nam Trạch, nhận thánh Vinh sơn và lễ Truyền Tin cho Đức Bà Maria làm bổn mạng.
Từ năm thành lập đến nay Vinh Sơn - Nam Trạch có các cha coi sóc: cha Vọng, cha Bình, cha Hòa, cha Tín, cha Từ, cha Kiên, cha Nam, cha Quang, cha Hạnh, cha Nhuận, cha Cảnh, cha Giuse Phạm Kim Bảng, cha Giuse Trần Trọng Hậu, cha Hiếu, cha Năng, cha Triêm, cha Thái, cha Vinh sơn Nguyễn Lịch Thiệp, cha Hiệt, cha Tú, Cha Lượng, cha Khuông, cha Cẩm, cha Gioan Baotixita Trần Du Đồng, cha Phanxicô Xaviê Trần Văn Học, cha Giuse Vũ Công Phước và hiện nay là cha Augustinô Nguyễn Quang Huy.
III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
Vinh Sơn - Nam Trạch là một giáo xứ mới, nhưng có các đoàn hội hăng say phục vụ như: Huynh đoàn Giáo dân Đaminh, hội con Đức Mẹ, hội Hiền mẫu, hội Gia trưởng, Ca đoàn, Giới trẻ, Giáo lý viên, hội Lòng Chúa thương xót, hội Kèn nam, hội Kèn nữ, hội Trống, Ban kiệu, ban Trang trí, ban Ánh sáng, ban Trật tự…
Trong các đoàn hội của giáo xứ, đặc biệt giáo lý viên đã cộng tác với cha xứ cách đắc lực trong việc giảng dạy giáo lý cho các em.
Mối bận tâm ưu tư của cha xứ là đào tạo nhân sự tiếp nối, được thể hiện với lòng thiện chí nhiệt huyết của các bạn trẻ theo tinh thần hiệp thông xây dựng “Giới trẻ hôm nay, Giáo hội ngày mai” để cùng tiến bước theo Chúa Kitô.
