III-VIỆC SỬ DỤNG CÁC LOẠI NHẠC CỤ TRONG PHỤNG VỤ
Đệm đàn cho ca đoàn và cộng đoàn hát thánh ca trong phụng vụ không giống với bất cứ một hình thức đệm đàn nào khác mà chúng ta đã từng gặp. Những kiểu đệm đàn đang phổ biến trong xã hội hiện nay, được khai thác tối đa về các hình thức tiết tấu, sự phong phú của các nhạc cụ và nhiều loại âm sắc khác nhau cũng như tần suất âm lượng cực mạnh của nó.
Chúng ta phải hiểu một điều là: Âm nhạc trong phụng vụ không phải là mục đích mà là phương tiện, là chất xúc tác, và là công cụ trợ tá cho các nghi thức phụng vụ. Người ta không đến nhà thờ để thưởng thức nghệ thuật nhưng là để ca tụng Chúa. Chính vì thế, việc sử dụng các loại nhạc cụ trong phụng vụ phải nhằm trợ giúp mọi người cầu nguyện.
Với kinh nghiệm lâu đời của mình, Giáo Hội thừa nhận đàn Organ hay đàn Harmonium (Phong cầm) là loại nhạc cụ dễ giúp con người cầu nguyện, vì thế, nó chiếm vị trí ưu tiên hàng đầu trong số các nhạc cụ.
“Trong những nhạc cụ được sử dụng ở nhà thờ, rất xứng đáng đứng hàng đầu là đàn Organ, là vì nhạc cụ này thích hợp đặc biệt cho các bài hát và các nghi lễ Thánh. Nó tăng thêm vẻ rực rỡ lạ lùng và nét cao sang đặc biệt cho các nghi lễ của Hội Thánh, nó làm cho các tín hữu rung cảm vì sức mạnh và sự dịu dàng của âm hưởng, nó gieo vào các tâm hồn một niềm vui dường như bởi trời mà đến, đồng thời nó hướng các tâm hồn lên Thiên Chúa và các thực tại siêu nhiên một cách mãng liệt”.
(Trích Thông điệp “Kỷ luật Thánh nhạc” của ĐGH Piô XII)
Ngoài phong cầm, Giáo Hội cũng không loại trừ các loại nhạc cụ khác khi chúng giúp cho cử hành phụng vụ xứng đáng, trong số này, vĩ cầm (Violon) được đặc biệt đề cao.
Khi sử dụng các nhạc cụ phải tôn trọng các cử hành thiêng thánh, vì thế không lai tạo giữa đời và đạo, không ồn ào, náo động, không mang dáng vẻ kích động “giật gân”, không uỷ mị, ướt át… bởi vì tất cả những âm thanh này không phù hợp với bản tính việc thờ phượng và phẩm cách của nơi thánh (TĐ 57).
Khi chơi nhạc cụ, các nhạc công phải ý thức lời ca chiếm vị trí ưu tiên trên các cung nhạc; do đó, không được đệm nhạc quá lớn lấn át tiếng ca hay biến tiếng ca trở nên yếu tố phụ thuộc, còn nhạc đệm trở nên thành phần chính, làm như vậy, cử hành phụng vụ sẽ trở nên một thứ trình diễn âm nhạc hơn là lời cầu nguyện được vang lên bằng tiếng hát.
